News archive

Ook mensapen moeten gevaccineerd worden tegen ebola

Niet alleen mensen, ook mensapen moeten zo snel mogelijk worden gevaccineerd tegen ebola. Dat bepleiten onder meer ecoloog Peter Walsh van de Universiteit van Cambridge en Mike Cranfield, mededirecteur van hulporganisatie Gorilla Doctors. Hun oproep is omstreden. Apen zouden eerder en beter tegen de ziekte beschermd worden dan mensen

Ebola heeft tot nu alleen de mensapen in westelijk Afrika getroffen, maar experts zijn zeer op hun hoede voor een uitbraak in oostelijk Afrika. Zoals in het grensgebied van Rwanda, Oeganda en Kongo, waar de laatste 880 berggorilla's leven. Als het virus deze regio bereikt, zou niet vaccineren kunnen betekenen dat de berggorilla uitsterft.  

Ebola-uitbraken hebben de afgelopen dertig jaar ook onder apen desastreuze gevolgen gehad. Walsh schat dat van alle in het wild levende gorilla's maar liefst een derde door het virus gedood is, en dat er zeker duizenden chimpansees slachtoffer van de ziekte zijn geworden. In 2002 zagen primatologen met lede ogen aan hoe het virus van de ene groep op andere oversprong. In Gabon, waar het juist zo goed ging met de mensapen, werden veel dode gorilla's aangetroffen. Cranfield: 'Vroeger zat het er vol met mensapen en nu kun je ze er bijna niet meer vinden.'

Een epidemie onder apen is nog veel moeilijker onder controle te krijgen dan onder mensen. Primatologen en natuurbeschermers roepen daarom al jaren dat mensapen tegen ebola gevaccineerd zouden moeten worden. En nu de epidemie onder mensen zich verder uitbreidt, wordt die roep luider.

Er is al zeker één vaccin, het zogeheten VLP (virus-like particles) vaccin, dat bewezen heeft veilig en werkzaam te zijn bij zowel makaken als chimpansees

VLP-vaccin

Er is al zeker één vaccin, het zogeheten VLP (virus-like particles) vaccin, dat bewezen heeft veilig en werkzaam te zijn bij zowel makaken als chimpansees. Het werd al in 2011 getest op in gevangenschap levende chimpansees. Hoewel het nog te vroeg is om het experimentele middel ook op mensen te testen, zijn de resultaten volgens Walsh zo positief dat hij liever vandaag dan morgen zou willen starten met het vaccineren van wilde mensapen. 'Als we nu niet ingrijpen, zullen mensapen uitsterven. Daarom probeer ik financiering te vinden om het VLP-vaccin in het wild in te zetten.

Ebolavaccinatie leidt in Rwanda achter de schermen tot felle discussies. Mike Cranfield van Gorilla Doctors heeft zich de laatste maanden publiekelijk uitgesproken als voorstander van inenting zodra er een direct besmettingsgevaar voor de berggorilla dreigt. Inmiddels heeft hij van de overheid over dit onderwerp een spreekverbod opgelegd gekregen.

David Greer, coördinator van het Afrikaanse mensapenprogramma van het Wereld Natuur Fonds, zou wel graag zien dat er vaccinatieprogramma voor mensapen komt maar wil weer niet dat de wilde gorilla's als proefdier dienen voor een experimenteel vaccin: de risico's zouden te groot zijn.

Mazelen

Het inenten van wilde mensapen is moeilijk maar zeker niet onmogelijk. In 1988 brak er mazelen uit onder de berggorilla's in Rwanda. Toen het virus in rap tempo slachtoffers bleek te maken onder deze ernstig bedreigde soort, gaf de overheid Gorilla Doctors toestemming om de dieren tegen mazelen in te enten. Omdat het grootste deel van de berggorilla's gewend is aan menselijk bezoek konden de Gorilla Doctors tot dichtbij naderen. Het lukte toen om minstens 65 van de paar honderd gorilla's met injectiepijltjes te vaccineren. Zo wist men te voorkomen dat mazelen de totale populatie uitroeide.

www.volkskrant.nl/wetenschap/ook-mensapen-moeten-gevaccineerd-worden-tegen-ebola~a3780140/

Comments

Log in to read and post comments