KNVM

• Apr 29, 2014, 11:33:37 AM

Brazilië zet genetisch gemanipuleerde muggen in in strijd tegen dengue

Wetenschappers zijn vorige week in het Braziliaanse stadje Jacobina begonnen met het vrijlaten van hordes genetisch gemanipuleerde 'aedes Aegypt'-muggen. Die moeten, in aanloop naar het WK voetbal dat over een aantal weken van start gaat, de verspreiding van het dodelijke dengue-virus helpen tegengaan.

Dengue, ook wel knokkel- of tropenkoorts genoemd, is een ziekte die voornamelijk door de 'Aedes aegypti'-mug wordt overgebracht. Jaarlijks worden wereldwijd tussen de 50 en de 100 miljoen mensen met het virus besmet. De gevolgen zijn legio: koorts, hoofdpijn, spierpijn, gewrichtspijn en in sommige gevallen de levensbedreigde dengue-hemorragische koorts.

Geen behandeling
Elk jaar sterven tussen de 12.500 en 25.000 mensen aan de ziekte. Een vaccin of een behandeling is er nog niet, de muggen zijn resistent tegen de meeste insecticides. Enkel muskietennetten en andere muggenwerende middelen kunnen preventief werken. De verspreiding van de ziekte stijgt dan ook jaar na jaar, voornamelijk door het toenemende toerisme in gebieden als Afrika, Azië en Zuid-Amerika.

Op dit moment heerst er een dengue-endemie in drie Braziliaanse gaststeden voor het WK voetbal dat in juni begint, en om de verspreiding in te dijken, zet de overheid nu de harde middelen in: genetisch gemanipuleerde muggen, ook wel 'een levende insecticide' genoemd.

Het principe is even simpel als ingrijpend: in muggeneitjes worden dodelijke genen ingespoten, waarna ze een antistof krijgen toegediend. Wanneer de eitjes uitkomen, worden alleen de mannetjes geselecteerd (die bij muggen niet bijten). Die worden daarna vrijgelaten, waarna ze in de natuur paren met vrouwtjesmuggen en zo het dodelijke gen doorgeven. De larven, die niet behandeld zijn met het reddende antistof, sterven bij de ontwikkeling, waardoor de voortplanting gestopt wordt.

Al sinds 2010 vinden er kleinschalige tests plaats in Brazilië, die tot nu toe succesvol zijn gebleken. De muggenpopulatie nam er op bepaalde plaatsen met 93 procent af. Daarom startte vorige week de eerste grote uitrol van het programma. "We moeten wel met alternatieve methodes komen, want de huidige werken gewoon niet", klink het in een mededeling van Aldo Malavisi, ceo van Moscamed, het Braziliaanse bedrijf dat de test uitvoert in samenwerking met het Britse bedrijf Oxitec, dat de methode ontwikkelde.

Steun bij bevolking
Bij de lokale bevolking kan het project dan ook op grote steun rekenen, al dan niet dankzij een grote pr-campagne. De Moscamed-teams die de gemanipuleerde muggen vrijlaten, rijden rond in grote witte jeeps met daarop de omschrijving 'transgenico', en spreken niet over het emotioneel veel beladener 'genetische manipulatie'. Het bedrijf liet ook radiospotjes maken om de campagne te ondersteunen.

Toch komt er ook kritiek, voornamelijk van westerse ngo's als GeneWatch, dat het vreemd vindt dat een "Brits bedrijf naar ontwikkelingslanden trekt om er een oplossing aan te bieden voor een zeer zwaar probleem, maar zonder open te zijn over de mogelijke risico's". Een van die risico's is dat er niet enkel mannetjesmuggen worden vrijgelaten, maar ook vrouwtjes, die allergische en andere nog onbekende reacties kunnen teweegbrengen. Bovendien bestaat het risico dat op termijn andere, even gevaarlijke muggensoorten gewoon de plaats van de dengue-mug gaan innemen.

Tags: video

www.demorgen.be/dm/nl/990/Buitenland/article/detail/1867408/2014/04/28/Brazilie-zet-genetisch-gemanipuleerde-muggen-in-in-strijd-tegen-dengue.dhtml