News archive
Vitaminetransport in een bacterie zichtbaar gemaakt
Biochemici van de Rijksuniversiteit Groningen onder leiding van professor Dirk Slotboom hebben zichtbaar gemaakt hoe bacteriën hun vitamine B3 binnenkrijgen. De resultaten van dit onderzoek kunnen niet alleen leiden tot nieuwe antibiotica, maar ook tot efficiëntere productie van vitamines.
Het onderzoek is gepubliceerd in het tijdschrift Nature Structural and Molecular Biology. Het is de vijfde Nature-publicatie voor Slotboom in nog geen twee jaar. Ook bacteriën hebben hun dagelijkse portie vitamines nodig. Daarom bezitten ze speciale eiwitten in de celmembraan (waarmee ze de vitamines uit de omgeving in de cellen binnenhalen. “Ik ben geïnteresseerd in dit soort membraantransport”, vertelt Dirk Slotboom. “Vooral in de manier waarop cellen kleine moleculen binnenhalen.”
Voor dit onderzoek lag zijn focus op het transport van vitamine B3. “Daar is heel weinig over bekend. Er is in het verleden wel wat onderzoek naar gedaan dat ons enig idee gaf hoe zo’n transporteiwit er ongeveer uit zou kunnen zien.” Met die kennis ging Slotboom op zoek in databases met genetische informatie van micro-organismen. “Het bleek dat er een uitgebreide familie van dit soort eiwitten bestaat.”
Uiteindelijk richtte hij zich op het vitamine B3 transporteiwit van de bacterie Neisseria mucosa. “‘Dat eiwit konden we in voldoende mate produceren en het bleek goed kristallen te vormen.” Die kristallen zijn nodig om met behulp van röntgendiffractie de driedimensionale structuur van het eiwit te achterhalen.
Eurekamoment
Slotboom: “Als je die resultaten hebt, zie je ook direct hoe zo’n eiwit eruit ziet. Dat is een echt eurekamoment.” Het transporteiwit met de naam PnuC blijkt zich zeven keer door de celmembraan te slingeren. “We zagen ook dat de eerste drie en de laatste drie segmenten volledig symmetrisch zijn. Het vierde segment dient om die twee delen te verbinden.”
Ook zijn de delen die aan de buiten- en binnenkant uit de celmembraan steken symmetrisch ten opzichte van elkaar. ‘Dat zou de waarneming kunnen verklaren dat dit eiwit de vitamine B3 net zo gemakkelijk van binnen naar buiten als van buiten naar binnen verplaatst.’ In de natuur vindt alleen transport naar binnen plaats, doordat de vitamine in de cel wordt gemodificeerd en dan niet meer naar buiten kan.
www.ouderenjournaal.nl/groningen/2014/10/10/vitaminetransport-een-bacterie-zichtbaar-gemaakt/
Comments
Log in to read and post comments